Triglaw je třihłowaty bóh; tohodla jeho mjeno prawdźepodobnje wuńdźe ze słowjanskeho tri ‚tři‘ a golowa, glawnyj ‚hłowa, hłówny‘. Diskutowaše so tohorunja wo – bliže njedokładźenej – interpretatione graeca, přetož grjekska bohowa Hekate rěkaše tež τρικέφαλος ‚třihłowata‘ a missionowacy mniša bydźachu za słowjanskeho boha jim znaty antikski přimjet wužiwać móhli. Hišće mjenje přeswědčaca je wot Erwina Wienecka zastupowana teza, zo mjeno poprawom poznamjeni tři Šćěćinske hórki a bu hakle pozdźišo na boha přenjesene; wona, kaž je Norbert Reiter (Das Glaubensgut der Slawen) pokazał, hižo z rěčnych winow njetrjechi a tež tohodla njepřeswědči, dokelž Triglawa hišće na druhich městnach česćachu. Jeho kult je předewšěm z Wolina a Šćěćina wobswědčeny; wažniše žórła pochadźeju wot Ebba, Herborda a Prüfeningskeho mnicha – biografow biskopa Oty Bambergskeho, kotryž Pomorju misionarsce skutkowaše. Hłówne Triglawowe swjatnišćo ležeše na wyšej horje pola Šćěćina. Wo tam česćanym přiboze rozprawi Ebbo (III, 1):

„Měješe třihłowatu sochu, čejež woči a huby zakrywaše wysoki, złoty kłobuk. Přibohowi měšnicy twjerdźachu, zo wjeršny bóh ma tohodla tři hłowy, dokelž knježi nad třomi mócnarstwami, mjenujcy nad zemju, njebjom a podswětom; a wobličo sej zawodźěwa, kaž njewidźo a mjelčo njeby chcył hrěchi ludźi na wědomje brać.“

Kosmologiskim wobsaham da so zawěsće přihłosować, Triglaw by potom był, podobnje Swjatowitej, wšobóh, kiž tři metafyziske swěty přehlada – k tomu hodźi so podaće, zo jeho znamjo dźerži rukomaj měsačkowy serpik –; zo pak so zawodźěše, zo njeby dyrbjał čłowjeskich hrěchow widźeć, je zawěrnje wopačne křesćanske wułoženje. Prawdźepodobnišo je, zo přibóh njeměješe być za kóždeho hdyžkuli widźomny, jeno wobłuku wěstych ceremonijow. Traš so wuchadźeše z toho, zo so widźerske zamóžliwosće Triglawa wosebitych časach (pod wliwom technikow rozšěrjacych wědomje abo wopojnych srědkow?) tež jeho přiwisnikam spožčowachu, štož pak njesměješe so přečasto stać, přetož čłowjek njeje tajkeho wida trajnje kmany. – Tak móhła by klinčeć, kaž sam přidam zwažliwa, interpretacija.

Dale so rozprawi wo Triglawowym kultnišću, zo tež tam, runja Retrje a Arkonje, plahowachu konja – tola čorneho –, kotryž wěšćenja dla rjad hlebiji překročowaše: Njepótkny-li so wo žane z kopjow, płaćeše to jako dobre znamjo za wójnske předewzaća a rubježne wuprawy. Dźesaćina dobytwy bu potom swjatnicy wotwjedźena (měrny podźěl, přirunajo z dźensnišimi dawkami). Kóń bě chětro wupyšeny a jeho sedło debještej złoto a slěbro. Snadź wotkažu na wšelakorych městnach – tak tež na słowjanskim hrodźišću města Braniborja – namakane bronzowe, drjewjane a jantarowe koniki z trójnym horbom na chribjeće abo jako amulety mjez Słowjanami rozšěrjene, husto třikónčkate lunuline přiwěški k česćenju Triglawa (hlej Meschkank, s. 63 a sćěhowace).

Tohorunja tři sošine hłowy běchu poslěbornjene (kaž je tež za přibohow Kijewje wobswědčene) – Oto Bambergski, jako bě wón swjatnišćo lěta 1127 skóncował, je pječa wotrazy a bamžej Calixtej II. do Roma pósła. Calixtus bě wšak tehdy hižo tři lěta po smjerći, a njeje ani dokłada wo tym, zo bydźachu tam hłowy hdy přišłe. Wězo je móžno, zo su je Vatikanje zničili, jich slěbornu wozdobu hinak wužijicy; snano pak buchu tež rubjene abo něhdźe schowane, kaž so to z Wolina dokładźe. Tež tam je Oto kućinu zapusćił, ale pohanscy měšnicy přiboha wumóžechu a dudławym štomje wuchowachu, hdźež jemu česćowarjo dale wopory přinošachu. Na městnje swjatnišća da biskop Wojćechowu cyrkej natwarić.

Triglawowy kult pěstowaše so tež druhich městach, tola tamniše podaća su snadne; braniborska chrónika z 13. lětstotka a čěski chrónikar Pulkava naspomnitaj jeho česćenje měsće Braniborju, hdźež stoješe swjatnišćo na Harlungskej, dźensnišej Marijinej horje, a w běhu christianizowanja bu wot Marijineje cyrkwje wotměnjene. W tutej cyrkwi, kotraž so lěta 1722 po přikazni krala wojakow, pruskeho Bjedricha Wylema I., zwottorha, mějachu Triglawowe swjećo hač do 16. stolěća wobchować. Po Braniborskim měšćanskim stawiznarju Oće Tschirchu bu wona 1526 danskemu kralej Křesćanej II. darowana. Samo wokolinje Mišna so pječa wonym času hišće nańdźechu třiwobličowe idole.

Spodźiwanja hódna je rozprawa historikarja Hermanna Stangefola z lěta 1656: Wo Drüggeltskej kapale Sauerlandźe wón twjerdźi, zo bě wona něhdy pohanski templ była z podobiznu bohoweje „Trigle“, kotraž je so hakle 1583 w Truchseskej wójnje zhubiła. Dyrbimy wšak předpokłasć, zo je tu Stangefol wšelake blady změšał; městne kłonjenje połobskosłowjanskemu bójstwu w tak dalokim zapadźe móžeš sej ćežko předstajić.

Pózdni dozynk tohole božeho „zžónšćenja“ namaka so w „Lausitzer Merckwürdigkeiten“ wot Samuela Großera (1714) a anonymnych „Götzenbildern der alten Sachsen und Lausitzer“ z lěta 1835, hdźež stej po jenej žónskej postawje zwobraznjenej. Tež Heinrich Gottlieb Kreußler, w čejichž „Altsächsischen und sorbenwendischen Alterthümern für die Jugend“ z lěta 1823 je muski bóh předstajeny, skedźbni na to, zo „přiboha jako muža abo žonu z třomi hłowami a w ruce połměsačk dźeržaceho zwobraznjowachu“ (Meschkank, s. 50). Werner Měškank mysli na njedorozumjenje, dokelž wuzwukowe -w njewurjekuje so serbšćinje jako -f a tohodla kaž bydźeše němčinje runja zwjetša žónska kóncowka -a klinčała; wón podótknje so wšak tež móžneje dwusplažnosće, kaž ju pola někotrych indiskich bohow nańdźeš. Parallele k tomu su pak tež antice, na př. platoniskej baji wo wobojosplažnych „kulowych ludźoch“ a w hermafroditiskich bójstwach (na př. Agdistis, z čejehož wotmuženja nastaštaj Kybele a Attis) abo tež nordiskej mythologii (prahober Ymir abo Loki, kotryž w podobje kobły porodźi Odinoweho konja Sleipnira).

Skónčnje budź tutym zwisku hišće mjeno Julijskich Alpach stojaceje, wyšeje słowjenskeje hory (2863 metrow) naspomnjene; wona pak drje w skutku rěka jenož swojich třoch wjerškow dla Triglaw. Česćenje boha je tam wobswědčene runje tak mało kaž na jenakomjenitej horje Bołharskej. Jako magiske městno bu tola zaznawana: symfoniska baseń „Nóc na łysej horje" wot Mussorgskeho jedna wo chodojćim zlěće na Triglawje ...